German Skills by StrengthCrownsNameOriginal Order

• ••• 05 Hallo12 @ 100% 0

  Welkom!

  Tips voor beginners

  Met deze tips zullen we je een handje helpen terwijl je onze cursus volgt. De inhoud is zo ontworpen dat je de Duitse taal kan ontdekken zonder te veel te focussen op pure grammatica. Als je eventjes de kluts kwijt bent, kan je altijd deze tips bekijken als extra uitleg.

  Spelen gaat voor! Oefening baart kunst, en dat geldt zeker ook bij het leren van talen.

  Als je vragen hebt over een specifieke zin, kan je deze stellen in de zinsdiscussies. Het kan zijn dat je vraagt al eerder beantwoord is, of je kan een nieuwe vraag stellen.

  De "bubbels" die je ziet op de hoofdpagina zijn vaardigheden (skills in het Engels), de hele cursus wordt een boom (tree in het Engels) genoemd. Elke vaardigheid wordt onderverdeeld in enkele lessen.

  Het allerbelangrijkste is dat je je vermaakt en plezier hebt! Met deze cursus kan je de Duitse taal op een speelvolle manier ontdekken. Maak je dus niet te druk om een moeilijk woordje, bij veel oefening zal alles op zijn plaats vallen.

  Wat je in deze skill leert

  Na het afwerken van deze skill weet je dat:

  • Duits heel erg op het Nederlands lijkt.

  • Het werkwoord voor zijn (sein) net als in het Nederlands onregelmatig is.

  • Duitse zelfstandige naamwoorden altijd met een hoofdletter worden geschreven.

  • Duitse zelfstandige naamwoorden geslachten hebben. In deze skill zal je enkel "vrouwelijke" zelfstandige naamwoorden leren. Onthoud dat je later ook woorden met een ander woordgeslacht zal leren (mannelijk of onzijdig).

  • Wacht wacht wacht, waarom is "Katze" altijd vrouwelijk? Mijn kat is een kater! — Katze is die (vrouwelijk) omdat het woord op -e eindigt. In de volgende skill krijg je hier wat meer uitleg bij!

• ••• 05 Thuis22 @ 100% 0

  Woordgeslacht

  Zoals in de vorige skill al vermeld werd, is het woordgeslacht in het Duits iets belangrijker dan in het Nederlands. In het Nederlands is het verschil tussen mannelijke en vrouwelijke woorden (de-woorden) meestal niet meer zichtbaar.

  • de vrouw — vrouwelijk (zij)
  • de man — mannelijk (hij)
  • het huis — onzijdig (het)

  In het Duits is dit wel het geval:

  • die Frau — vrouwelijk (sie)
  • der Mann — mannelijk (er)

  Vaak kan je uit het einde van het woord het geslacht afleiden:

  • Gitarre (gitaar) — vrouwelijk (die)
  • Computer (computer) — mannelijk (der)
  • Mädchen (meisje) — onzijdig (das)

  Voorwerpen (dus geen levende wezens of abstracte ideeën) die op -e eindigen zijn bijna altijd vrouwelijk (die):

  • Rose, Gitarre, Toilette, Lampe, …

  Zelfstandige naamwoorden die op -er eindigen zijn vaak mannelijk (der):

  • Computer, Videorekorder, …

  Zelfstandig naamwoorden die op -chen eindigen zijn verkleinwoorden en zijn, net als in het Nederlands, onzijdig (das).

  Zo zijn er nog veel patronen die we later gaan beschrijven.

  Voor de meeste woorden zal je het geslacht van buiten moeten leren omdat het niet altijd even zichtbaar is.

  • Tisch, Stuhl — mannelijk (der)
  • Haus, Bett, Sofa, Licht — onzijdig (das)

  Lidwoorden

  In het Nederlands, hebben we een, en de en het.

  Het Duits heeft een aantal meer lidwoorden, die veranderen naargelang de context.

  Vrouwelijk en meervoud

  Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden krijgen eine voor "een":

  • Das ist eine Lampe! (Dat is een lamp!)

  Bezittelijke voornaamwoorden ("mijn, jouw, …") en kein (geen) hebben dezelfde uitgangen:

  • Das ist meine Lampe! (Dat is mijn lamp!)
  • Das ist deine Lampe. (Dat is jouw lamp.)
  • Das ist keine Lampe! (Dat is geen lamp!)

  In plaats van "de" of "het" krijgen vrouwelijke woorden "die" in het Duits:

  • Wer ist die Frau? (Wie is de vrouw?)
  • Die Rose ist hier. (De roos is hier.)

  De meervoudsvormen lijken vaak op de vrouwelijke:

  • Die Rosen sind hier. (De rozen zijn hier.)
  • Das sind meine Rosen! (Dat zijn mijn rozen!)
  • Das sind keine Sofas! (Dat zijn geen sofa's!)

  Ein

  De twee andere geslachten hebben hetzelfde onbepaalde lidwoord ("een"): ein.

  Ook hier geldt dat bezittelijke voornaamwoorden ("mijn, jouw, …") en kein (geen) dezelfde uitgangen hebben:

  • Das ist ein Computer. (Dat is een computer.)
  • Das ist mein Computer! (Dat is mijn computer!)
  • Hier ist dein Bett. (Hier is jouw bed.)
  • Das ist kein Sofa! (Dat is geen sofa!)

  In het meervoud zijn, net als in het Nederlands, alle geslachten hetzelfde:

  • Hier sind die Rosen. (Hier zijn de rozen.)
  • Hier sind die Sofas. (Hier zijn de sofa's.)

  Overzicht

  Hier heb je een snel overzicht van alle vormen die je in deze skill geleerd hebt:

  Nederlands	vrouwelijk	meervoud	mannelijk & onzijdig
  een	eine	—	ein
  mijn	meine	meine	mein
  jouw	deine	deine	dein
  geen	keine	keine	kein

  Uitspraak

  De uitspraak van het Duits is redelijk vanzelfsprekend: over het algemeen wordt elke letter altijd op dezelfde manier uitgesproken.

  Sommige letters klinken wel helemaal anders dan in het Nederlands. We zullen je hieraan over heel de cursus herinneren; probeer nu gewoon je best te doen om na te zeggen wat je hoort.

  Leenwoorden (uit het Frans of het Engels) klinken soms zoals in de oorspronkelijke taal:

  • Computer (klinkt zoals in het Engels)
  • Garage (klinkt zoals in het Frans)

  Speciale tekens

  Ondertussen ben je al enkele speciale tekens tegengekomen die we in het Nederlands niet hebben.

  • ä ö ü — Dit zijn klinkers die niet zoals a o u klinken. Ze worden "umlauten" genoemd. Bij gebrek aan umlauten op je toetsenbord (en bij Nederlandse en Belgische toetsenborden is dit niet het geval) wordt de umlaut vervangen door een e: "ae oe ue".

  • ß — dit is geen B, maar eerder een speciale S. Een naam hiervoor is de "es-zett". In Zwitserland wordt in de plaats "ss" geschreven.

• ••• 05 Jij32 @ 100% 0

  Werkwoordsuitgangen

  In het Nederlands krijgen werkwoorden een andere uitgang afhankelijk van het onderwerp:

  • Ik werk. Jij werkt. Hij werkt. Wij werken.

  In het Duits veranderen de uitgangen iets vaker dan in het Nederlands. Voor du (jij/je), is deze uitgang voor alle werkwoorden hetzelfde. Werkwoorden die volgen op du, krijgen altijd de uitgang -st:

  • Du bist. Du hast. Du kommst.

  Du heißt ziet eruit als een uitzondering, maar dat is het niet. Die rare, typisch Duitse ß is ook een s-klank: op een ß volgt er nooit een -s-.

  Ja/nee-vragen

  Vergelijk deze twee zinnen in het Nederlands:

  1	2	…	eind
  Je	bent		oud.
  —	Ben	je	oud?

  In het Nederlands verliest het werkwoord de uitgang -t bij een vraag met "jij of je" als onderwerp.

  In het Duits is dit niet het geval:

  1	2	…	eind
  Du	bist		alt.
  —	Bist	du	alt?
  Du	trinkst		Kaffee.
  —	Trinkst	du	Kaffee?

  Wie, du bist in England?

  "Wie" betekent letterlijk "hoe", maar als het aan het begin van een zin staat en door een komma wordt gevolgd, dan wordt ermee verrassing of ongeloof betuigd. In deze context gebruikt men in het Nederlands "wat".

  In het Duits kan je natuurlijk ook "was" gebruiken.

• ••• 05 Ik33 @ 100% 0

  Werkwoordsuitgangen

  In de skill Jij, heb je geleerd dat na du een werkwoord altijd op -st eindigt:

  • Du bist. (Jij bent.)
  • Du singst. (Jij zingt.)

  Bij ich (ik) krijgen werkwoorden doorgaans een -e als uitgang:

  • Ich singe. (Ik zing.)
  • Ich lerne. (Ik leer.)

  Dit is niet volledig regelmatig, maar geldt wel voor de meeste werkwoorden. Probeer deze werkwoordsuitgangen goed in te oefenen, je Duits zal een beetje raar klinken als je dit niet doet. :)

  Sport machen

  In het Nederlands kan je sporten, maar in het Duits bestaat dit werkwoord niet. Men zegt Sport machen.

  Ich mache Sport. (Ik sport. / Ik doe sport.)

• ••• 05 Meer41 @ 100% 0

  Meervoud

  Zoals al eerder vermeld werd, zijn meervoudsvormen in het Duits nogal onregelmatig. Hier zijn er enkele woorden die je in deze skill zal leren:

  enkelvoud	meervoud
  eine Lampe	Lampen
  eine Tochter	Töchter
  ein Bett	Betten
  ein Sofa	Sofas
  ein Stuhl	Stühle
  ein Computer	Computer

  Zoals je ziet is het soms heel simpel:

  • Alle zelfstandige naamwoorden die op -e eindigen, eindigen in het meervoud op -en.

  Soms verandert de klinker een beetje (denk aan "stad/steden").

  Sommige zelfstandige naamwoorden (die meestal op -er eindigen) blijven hetzelfde in het meervoud. Bij deze woorden moet je vaak naar de context kijken (bijvoorbeeld het werkwoord) om te weten of het woord in het enkelvoud of het meervoud staat.

  • Das ist mein Computer. (Dat is mijn computer.)
  • Das sind meine Computer. (Dat zijn mijn computers.)
• ••• 05 Herkomst51 @ 100% 0

  Werkwoordsuitgangen

  Nu ken je alle uitgangen van regelmatige werkwoorden in het enkelvoud.

  Nederlands	Uitgang	Voorbeeld
  Ik	-e	ich singe
  Jij	-st	du singst
  Hij/Zij	-t	er/sie singt

  Zoals in het Nederlands is het werkwoord zijn heel onregelmatig:

  Nederlands	Duits
  Ik ben	ich bin
  Jij bent	du bist
  Hij/Zij is	sie/er ist

  Onthoud, oefening baart kunst!

  Lidwoorden

  Zoals je waarschijnlijk al doorhebt, is het lidwoord in het Duits net ietsje moeilijker dan in het Nederlands. Het geslacht is in het Duits veel meer van belang, want in het Nederlands wordt er nog nauwelijks een onderscheid gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke woorden (krijgen allebei "de"). Dit woordgeslacht is niet per se het echte, biologische "geslacht" van iets, het is gewoon een manier om de zelfstandige naamwoorden op te delen.

  Nederlands	vrouwelijk	meervoud	mannelijk
  zij/zij/hij	sie	sie	er
  de/het	die	die	der
  deze/dit	diese	diese	dieser
  welk	welche	welche	welcher
  mijn	meine	meine	meiner
  jouw	deine	deine	deiner

  Vergelijk deze uitgangen even met die van ein en soortgelijke woorden:

  Nederlands	vrouwelijk	meervoud	mannelijk/onzijdig
  een	eine	—	ein
  mijn	meine	meine	mein
  jouw	deine	deine	dein
  geen	keine	keine	kein

  Dit is verkeerd! Het moet "die Name" zijn!!

  We hebben je eerder verteld dat "woorden voor dingen" vrouwelijk (die) zijn als ze op -e eindigen:

  • die Lampe, die Rose, die Gitarre, die Garage

  Dit geldt echter niet noodzakelijk voor abstracte concepten, mensen, of dieren. Deze woorden kunnen zeker ook iets anders dan vrouwelijk zijn, ook al eindigen ze op -e.

  Junge (jongen) en Chinese (Chinees) zijn mannelijk. De reden hiervoor is heel simpel: De mensen waarnaar de woorden verwijzen zijn echt mannelijk!

  • Zelfstandige naamwoorden die naar personen verwijzen en op -e eindigen zijn vaak mannelijk

  Voor abstracte concepten (dus geen voorwerpen en geen mensen) is het geslacht veel minder voorspelbaar als het woord op -e eindigt: Name is mannelijk, maar Ende (einde) is onzijdig.

  Vaak overlapt dit met het Nederlands: het-woorden zijn heel vaak das-woorden in het Duits, en de-woorden zijn heel vaak der-woorden of die-woorden, maar zeker niet altijd!

  Fouten melden

  Ja, wij kunnen zeker ook fouten maken! Als je er eentje vindt, rapporteer het alsjeblieft. Gebruik hiervoor het "vlaggetje" onderaan je scherm bij een oefening. Als je een fout enkel meldt in de zinsdiscussies, is het mogelijk dat wij, de mensen die aan de cursus werken, je bericht niet zullen zien.

  Gelieve ook eerst nog eens te controleren wat je instuurt. We krijgen dagelijks letterlijk honderden meldingen. Bij meer dan 99% van die berichten zit er geen fout in de originele zin. We zijn ook maar vrijwilligers, dus hoe minder tijd we moeten steken in "valse" meldingen, hoe sneller we echt werk kunnen doen :)

  Sondern vs. aber

  Denk bij sondern aan niet A, maar B:

  • Das ist kein Mann, sondern eine Frau. (Dat is geen man, maar een vrouw.)
  • Ich komme nicht aus Japan, sondern aus China. Ik kom niet uit Japan, maar uit China.)

  Gebruik in een andere context aber:

  • Ich komme aus China, aber ich lebe in Japan. (Ik kom uit China, maar ik woon in Japan.)
  • Ich komme nicht aus China, aber ich spreche Chinesisch. (Ik kom niet uit China, maar ik spreek Chinese.)

  Chinezen en Chinesen

  der ChinesE = de ChinEES (mannelijke mens uit China)

  die ChinesIN = de ChinESE (vrouwelijke mens uit China)

  die ChinesEN = de ChineZen (mannelijke mensen uit China)

  die ChinesINNEN = de ChineSen (vrouwelijke mensen uit China)

• ••• 05 Nodig hebben52 @ 100% 0

  Onzijdige zelfstandige naamwoorden

  Je hebt eerder al geleerd dat lidwoorden en gelijkaardige woorden afhankelijk zijn van het geslacht en het getal van een zelfstandig naamwoord. Voor alle woorden in de volgende tabel zijn de vrouwelijke en meervoudsvormen hetzelfde.

  Nederlands	vrouwelijk/meervoud	mannelijk
  zij • hij	sie	er
  de	die	der
  deze	diese	dieser
  welk(e)	welche	welcher
  mijn	meine	meiner
  jouw	deine	deiner

  Er is nog een geslacht (onzijdig). Hieronder vind je dezelfde vormen voor onzijdige woorden, samen met de mannelijke tegenhangers ter vergelijking:

  Nederlands	mannelijk	onzijdig
  hij • het	er	es
  de/het	der	das
  deze/dit	dieser	dieses
  welk(e)	welcher	welches
  mijn	meiner	meines
  jouw	deiner	deines

  Zoals je kan zien eindigen de vrouwelijke vormen (en die in het meervoud) over het algemeen op -e, de mannelijke op -er, en de onzijdige op -es.

  Eigenlijk heb je al enkele onzijdige zelfstandige naamwoorden geleerd:

  • das Bett, das Wasser, das Kind, das Haus, das Sofa, das Telefon, das Zimmer

  Vaak zijn das-woorden het-woorden in het Nederlands, maar dus niet altijd! (das Telefon = de telefoon; das Zimmer = de kamer)

  De onbepaalde lidwoorden (een in het Nederlands) zien er hetzelfde uit voor mannelijk en onzijdig:

  Nederlands	vr.	mv.	m./onz.
  een	eine	—	ein
  geen	keine	keine	kein
  mijn	meine	meine	mein
  jouw	deine	deine	dein

  Er zijn dus twee groepen "lidwoordachtige" woorden. De eerste groep krijgt de uitgangen zoals bij het bepaalde lidwoord (de/het), de tweede zoals het onbepaalde lidwoord (een). De beste manier om deze twee groepen uit elkaar te houden, is door veel te oefenen!

  Meisjes zijn geen dingen!!

  Over het algemeen is het grammaticaal geslacht voor personen hetzelfde als het natuurlijke geslacht. Voor dieren en voorwerpen geldt dit niet.

  Zoals eerder al vermeld werd, zijn alle woorden op -chen altijd onzijdig. In het Nederlands is dit net hetzelfde! Alle verkleinwoorden (het kindje, het boompje, het meisje, het kaboutertje) zijn het-woorden en dus ook onzijdig.

  • das Mädchen (neuter)

  Met -chen worden dus verkleinwoorden gevormd. Magd (meid) was lang geleden het normale woord voor jonge vrouw, dus Mädchen betekent letterlijk jong vrouwtje, of gewoon meisje.

  man

  Het voornaamwoord man werkt zoals het Nederlandse men:

  • Man kann hier tanzen. (Men kan hier dansen.)

  In vlottere vertalingen wordt men vaak vervangen door je of ze naargelang de context. (Je kan hier dansen.) De je of ze verwijst dan niet naar een specifiek persoon, maar wijst dan op iets dat geldt in het algemeen.

  Net als in het Nederlands volgt het de vervoeging van er/sie (hij/zij):

  • Man braucht ein Ticket. (Men heeft een ticket nodig.)

  Natuurlijk verwijst man niet alleen naar mannen. (Mann ≠ man!)

• ••• 05 Reis62 @ 100% 0

  Sterke werkwoorden

  Bij de meeste werkwoorden verandert enkel de uitgang, maar er zijn een paar werkwoorden waarvan de klinker in de stam ook verandert. Dit zijn sterke werkwoorden. Zo heb je sterke werkwoorden met een -a- in de stam. Deze -a- krijgt een umlaut en wordt een -ä- in de tweede en derde persoon enkelvoud.

  	rijden	sleep
  ich	fahre	schlafe
  du	fährst	schläfst
  er/sie	fährt	schläft

  Daarnaast heb je ook sterke werkwoorden met een lange -eh- in de stam. Deze -eh- wordt dan een -ieh- in de tweede en derde persoon enkelvoud.

  	zien
  ich	sehe
  du	siehst
  er/sie	sieht

  Gehen

  In het Nederlands kan je "met het vliegtuig naar China gaan".

  In het Duits kan dit niet; "gehen" kan je enkel te voet doen.

  "Gaan" moet je dus vaak vervangen door een specifieker werkwoord zoals fahren (rijden) of fliegen (vliegen).

  Bezittelijke voornaamwoorden

  Wat je al geleerd hebt

  Je hebt al geleerd dat sommige bezittelijke voornaamwoorden (mijn, jouw), net als de lidwoorden, vaak van uitgang veranderen:

  	een	mijn	jouw
  vr./mv.	eine	meine	deine
  m./onz.	ein	mein	dein

  • Meine Mutter ist hier.
  • Mein Mann ist hier.

  	één	de/het mijne	de/het jouwe
  vr./mv.	eine	meine	deine
  m.	einer	meiner	deiner
  onz.	eines	meines	deines

  • Diese Tasche ist deine. (Deze tas is de jouwe.)
  • Die Lampen sind meine. (Deze lampen zijn de mijne.)
  • Hier ist einer! (Hier is er eentje!)
  • Welcher Computer ist meiner? (Welke computer is de mijne?)
  • Das Handy ist deines. (Dat mobieltje is het jouwe.)

  Nieuw!

  In deze skill kom je er twee nieuwe tegen:

  	zijn	haar/hun
  m./onz.	sein	ihr
  vr./mv.	seine	ihre

  Zoals je ziet zien de vormen voor "haar" en "hun" er hetzelfde uit.

  • mannelijk: sein/ihr Partner. (zijn/haar partner)
  • onzijdig: sein/ihr Handy (zijn/haar mobieltje)
  • vrouwelijk: seine/ihre Mutter (zijn/haar moeder)
  • meervoud: seine/ihre Handys (zijn/haar mobieltjes)

  	de/het zijne	de/het hare/hunne
  vr./mv.	seine	ihre
  m.	seiner	ihrer
  onz.	seines	ihres

  • Der Computer ist ihrer. (De computer is van haar/hen.)
  • Das Wasser ist seines/ihres. (Het water is van hem/haar/hen.)

  (De mijne, de jouwe, de hare, de hunne, etc. kan heel vaak gewoon vervangen worden door van ..., of die/dat van ... in het Nederlands.)

  Oei, twee geslachten in één woord?

  Geen paniek! Je kent in het Nederlands het verschil tussen "zijn" en "haar".

  Het Nederlandse "zijn" wordt sein, plus uitgang. Het Nederlandse "haar" wordt ihr, plus uitgang.

  De uitgang kies je net als bij "mein" en "dein":

  • meine Mutter, mein Vater (mijn moeder, mijn vader)

  Nach Hause

  Nach Hause betekent naar huis. Later zal je ook "zu Hause" leren, dit betekent "thuis". Fahren en gehen doe je dus nach Hause!

• ••• 05 Broers en Zussen71 @ 100% 0

  Modale werkwoorden

  Modale werkwoorden hebben simpelere uitgangen.

  In het Nederlands gebruik je sommige werkwoorden meestal in combinatie met een infinitief:

  • Hij kan zwemmen. Ik moet slapen.

  Duits is heel gelijkaardig:

  • Er kann schwimmen. Ich muss schlafen.

  Heb je er ooit al op gelet dat er geen -t (zoals in hij werkt) zit in hij kan? Ook in het Duits zijn de eerste en derde persoon hetzelfde voor modale werkwoorden:

  persoon	modaal ww	ander ww
  ich	kann	singe
  du	kannst	singst
  er/sie	kann	singt

  Mögen vs. machen

  Mögen (leuk/lekker vinden) is geen normaal modaal werkwoord. Het kan enkel bij zelfstandige naamwoorden (of voornaamwoorden) gebruikt worden:

  • Ich mag Pizza. (Ik vind pizza lekker.)
  • Er mag es! (Hij vindt het leuk!)

  Mögen in het enkelvoud:

  ich	mag
  du	magst
  er / sie	mag

  Machen is een normaal werkwoord. Het betekent maken.

  • Ich mache Pizza. (Ik maak pizza.)

  Het wordt echter ook gebruikt waar we in het Nederlands doen gebruiken:

  • Das mache ich nicht! ("Dat doe ik niet!")

  Verwar deze twee dus niet:

  • Ich mache Pizza! (Ik maak pizza!)
  • Ich mag Pizza! (Ik vind pizza lekker!)

  Helemaal achteraan!

  De woordvolgorde van het Duits lijkt sterk op die van het Nederlands, maar er zijn toch enkele dingen waar je op moet letten.

  De Tangconstructie:

  • De persoonsvorm ("ich singe, du singst, …") komt op de plaats waar ze ook in het Nederlands staat.
  • De "rest" van het werkwoord komt altijd helemaal achteraan in de zin.
  • De rest van de zin komt tussen die twee werkwoorden/werwoordsdelen.

  1	2	…	einde
  Ich	singe	nicht	.
  Ich	kann	nicht	singen.
  Ich	kann	am Montag nicht	singen.

  "Ich kan nicht singen am Montag." klopt dus niet, hoewel we deze woordvolgorde in het Nederlands wel gebruiken.

  Naamvallen! Nominatief & Accusatief

  Mij & Jou

  In het Nederlands veranderen persoonlijke voornaamwoorden soms:

  • Hij ziet haar. Zij ziet hem.

  Dit is een overblijfsel van een "naamvalsysteem" dat we lang geleden ook in het Nederlands hadden.

  In het Duits is het naamvalsysteem er wel nog! Kijk eens naar de volgende tabel:

  nominative	accusative
  ich	mich
  du	dich

  De nominatief en de accusatief zijn twee van deze "naamvallen".

  De nominatief wordt gebruikt voor het onderwerp van een zin.

  De accusatief heeft een aantal functies. Hier wordt het gebruikt als het lijdend voorwerp van een zin:

  • Ich sehe dich. Du siehst mich. (Ik zie jou. Jij ziet mij.)

  Sommige voorzetsels hebben ook een accusatief nodig:

  • Ist der Tee für mich? (Is de thee voor mij?)

  Accusatief: andere vormen

  Er zijn nog andere woorden die veranderen als ze in de accusatief staan. Het goede nieuws is dat dit enkel gebeurt voor mannelijke (enkelvoudige) woorden.

  Dit betekent dat, zolang een woord niet mannelijk is en in het enkelvoud staat, de nominatief en de accusatief hetzelfde zullen zijn.

  • Eine Frau hat eine Katze. (Een vrouw heeft een kat.)
  • Ein Kind hat ein Fahrrad. (Een kind heeft een fiets.)
  • Die Pizza ist für die Frau. (De pizza is voor de vrouw.)

  Voor mannelijk enkelvoud is de verandering heel eenvoudig. Voeg overal gewoon een -en toe:

  • Ein Mann hat einen Computer. (Een man heeft een computer.)
  • Ich habe keinen Computer. (Ik heb geen computer.)
  • Der Euro ist für den Bus. (De euro is voor de bus.)

  Zo heeft de accusatief van er (hij) ook een -n op het einde:

  • Er mag ihn. (Hij vindt hem leuk.)

  Wer (wie) verandert ook in de accusatief: het is dan altijd wen (ongeacht het geslacht):

  • Wer ist das? (Wie is dat?)
  • Wen magst du? (Wie vind jij leuk?)

  Uitgangen van bijvoeglijke naamwoorden

  Op het einde van een zin krijgt een adjectief, net als in het Nederlands, geen uitgang:

  • Die Pizza ist gut. (De pizza is goed.)
  • Das Eis ist gut. (Het ijsje is goed.)

  Voor zelfstandige naamwoorden krijgen ze wel uitgangen die zich aanpassen aan het geslacht en de naamval. Onthoud voor nu de volgende regels:

  Voor vrouwelijk en meervoud, voeg een -e toe:

  • Das ist eine gute Pizza.
  • Ich habe zwei kleine Brüder. (Ik heb twee kleine broertjes.)

  Voor mannelijk/onzijdig, voeg je ook een -e toe wanneer je der of das ziet:

  • Der kleine Bruder (de kleine broer)
  • Das gute Eis (het goede ijsje).

  De uitgang is dus heel vaak een -e, maar vergeet niet dat er ook andere uitgangen zijn.

  Een eerste uitzondering: bij mannelijke woorden in de accusatief (den/einen), eindigt het adjectief ook op -en

  • Ich habe einen kleinen Bruder. (Ik heb een kleine broer.)
  • Ich mag den kleinen Mann. (Ik vind de kleine man leuk.)
• ••• 05 Familie82 @ 100% 0

  Modale werkwoorden: Meervoud

  In de vorige skill heb je twee modale werkwoorden geleerd:

  ich	kann	mag
  du	kannst	magst
  er/sie	kann	mag

  In het meervoud krijgen deze werkwoorden regelmatige uitgangen. De klinker in de stam is wel vaak anders:

  wir	können	mögen
  sie	können	mögen

  Infinitieven, enkele meervoudsvormen

  Net als in het Nederlands zijn de infinitief, de wir-vorm en de sie-vorm (in het meervoud) voor regelmatige werkwoorden hetzelfde; -en.

  	leren	rijden	hebben
  infinitief	lernen	fahren	haben
  wir	lernen	fahren	haben
  sie	lernen	fahren	haben

  Hieronder vind je een kleine herhaling van de vormen in het enkelvoud:

  	leren	rijden	hebben
  ich	lerne	fahre	habe
  du	lernst	fährst	hast
  er/sie/es	lernt	fährt	hat

  Bezittelijke voornaamwoorden

  Wat je al kent

  In de vorige lessen heb je al geleerd hoe je "mijn, jouw, zijn, haar & hun" zegt in het Duits:

  NL	vr./mv.	man. Nom./onz.	man. Acc.
  mijn	meine	mein	meinen
  jouw	deine	dein	deinen
  zijn	seine	sein	seinen
  haar/hun	ihre	ihr	ihren

  De uitgangen zijn hetzelfde voor ein & kein:

  NL	vr./mv.	man. Nom./onz.	man. Acc.
  een	eine	ein	einen
  geen	keine	kein	keinen

  Als je dit een beetje moeilijk vindt, gewoon blijven oefenen! De vorige skills herbekijken kan zeker geen kwaad. :)

  Nu in het meervoud!

  In deze skill leer je de Duitse woorden voor "ons/onze" en "jullie":

  NL	vr./mv.	man. nom./onz.	man. Acc.
  ons	unsere	unser	unseren
  jullie	eure	euer	euren
  hun	ihre	ihr	ihren

  Onthoud dat "euer" een "e" kwijtraakt wanneer het een uitgang krijgt.

  Getallen: 1-12

  In deze en de vorige skills ben je de getallen van 1 tot 12 tegengekomen:

  1	eins		7	sieben
  2	zwei		8	acht
  3	drei		9	neun
  4	vier		10	zehn
  5	fünf		11	elf
  6	sechs		12	zwölf

  Deze getallen veranderen nooit van vorm, behalve één. Eins wordt enkel gebruikt als er niets op volgt:

  • Um eins schwimme ich. (Om één uur zwem ik.)
  • Um ein Uhr schwimme ich. (Om één uur zwem ik.)
  • Ich habe eine Tochter. (Ik heb één dochter.)
• ••• 05 Hobby's91 @ 100% 0

  Im vs. ins

  Vertaal voor nu im als "in het/in de", en ins als "naar het":

  • Ich bin im Theater. (Ik ben in het theater.)
  • Ich gehe ins Theater. (Ik ga naar het theater.)

  Later zal je zien dat er een groter patroon is.

  Im wordt ook gebruikt voor maanden en seizoenen:

  • Im Juli, im Winter

  Werkwoorden: jullie

  Tot nu toe heb je deze werkwoordsvormen geleerd:

  	leren	rijden	hebben
  infinitief	lernen	fahren	haben
  ich	lerne	fahre	habe
  du	lernst	fährst	hast
  er/sie/es	lernt	fährt	hat
  wir	lernen	fahren	haben
  sie	lernen	fahren	haben

  Hier leer je de vormen van de laatste persoon, "jullie".

  Deze vorm krijgt altijd een "-t" als uitgang, en de stam zal altijd hetzelfde zijn als in de infinitief. Bekijk eens het verschil met de derde persoon enkelvoud (er-vorm), waar de stam wel soms verandert:

  	leren	rijden	hebben
  infinitief	lernen	fahren	haben
  er/sie/es	lernt	fährt	hat
  ihr (jullie)	lernt	fahrt	habt

  Gern

  Gern werkt net als het Nederlandse "graag", dus niets moeilijks!

  Gern wordt soms ook geschreven/uitgesproken als gerne, deze twee vormen zijn exact hetzelfde.

• ••• 05 Klagen92 @ 100% 0

  Werkwoorden: zijn

  Net als in het Nederlands is het Duitse werkwoord "sein" (zijn) heel onregelmatig:

  zijn		sein
  Ik	ich	bin
  jij	du	bist
  hij/zij/het	er/sie/es	ist
  wij	wir	sind
  jullie	ihr	seid
  zij (mv.)	sie	sind

  Werkwoordsvormen: modale werkwoorden

  Zoals al eerder uitgelegd werd, zijn modale werkwoorden een categorie apart.

  In het enkelvoud hebben ze vaak een andere stamklinker dan in het meervoud.

  De eerste en derde persoon enkelvoud krijgen ook dezelfde vorm.

  persoon	kunnen
  ich	kann
  du	kannst
  er/sie/es	kann
  wir	können
  ihr	könnt
  sie	können

  Net als in het Nederlands worden ze vaak gecombineerd met een infinitief.

  • Ich kann nicht schwimmen! (Ik kan niet zwemmen!)

  Imperatief: jullie

  De imperatief is de bevelende vorm. Je gebruikt deze vorm vaak wanneer je instructies geeft. (Ga naar links. Kijk naar buiten! Kom binnen!)

  In het Duits is het belangrijk om te weten tegen wie je het hebt. Praat je tegen één iemand of praat je tegen meerdere mensen? De imperatief in het meervoud is makkelijk:

  • Ihr trinkt kein Bier. (Jullie drinken geen bier.)

  wordt

  • Trinkt kein Bier, Julia und Andreas! (Drink geen bier, Julia en Andreas!)

  Laat ihr vallen en je hebt een meervoudsimperatief.

  Te veel ihr?

  Het woord ihr heeft verschillende functies in het Duits:

  haar	ihr Bier (haar bier)
  hun	ihr Bier (hun bier)
  jullie	ihr trinkt (jullie drinken)

  Maak je hier niet te veel zorgen om, uit de context zal je normaal kunnen afleiden met welke ihr je te maken hebt.

  Finden

  Finden kan gewoon "vinden" betekenen:

  • Ich kann mein Handy nicht finden! (Ik kan mijn mobieltje niet vinden!)

  Het wordt ook gebruikt om meningen te formuleren:

  • Ich finde den Film gut. (Ik vind de film goed.)

  Let erop dat het lijdend voorwerp in beide gevallen in de accusatief staat.

  Tut mir leid!

  Leer tut mir leid als een uitdrukking, de grammatica is nogal onregelmatig. Je zegt het wanneer je spijt of medelijden hebt.

• ••• 32 Eten101 @ 100% 0

  Mögen

  Hoewel zelfs sommige Duitsers het niet weten, bestaat het werkwoord möchten niet. De vormen die met möcht- beginnen zijn conjunctiefvormen van mögen. Ze worden gebruikt als je beleefder wil zijn. In het Nederlands gebruiken we wil graag of zou graag.

  • Ich mag Pizza! (Ik vind pizza lekker!)
  • Ich möchte Pizza! (Ik wil graag pizza!)

  persoon	mögen	(beleefde vorm)
  ich	mag	möchte
  du	magst	möchtest
  er/sie/es	mag	möchte
  wir	mögen	möchten
  ihr	mögt	möchtet
  sie	mögen	möchten

  Op möchten kan er niet alleen een zelfstandig naamwoord volgen, maar ook een werkwoord:

  • Ich möchte schlafen. (Ik wil graag slapen.)
  • Ich möchte Cola trinken. (Ik wil graag cola drinken.)

  Müssen

  Net als bij mögen verandert de klinker van de stam van het modale werkwoord müssen in het enkelvoud:

  persoon	müssen
  ich	muss
  du	musst
  er/sie/es	muss
  wir	müssen
  ihr	müsst
  sie	müssen

  Müssen werkt zoals het Nederlandse "moeten".

  • Ich muss schlafen! (Ik moet slapen!)

  Let op! Nicht müssen betekent niet hoeven.

  Ich muss nicht schlafen. (Ik hoef niet te slapen.)

  Zu vs. zum

  Leer zu Hause ("thuis") als een uitdrukking. Bij maaltijden gebruik je zum:

  • Ich esse zum Mittagessen eine Pizza.

  Zu Hause

  In deze skill komt zu Hause (thuis) aan bod. Je hebt al nach Hause (naar huis) geleerd. Ook al kan "zu" in sommige contexten "naar" als vertaling krijgen, betekent zu Hause altijd "thuis", nooit "naar huis".

• ••• 50 Restaurant111 @ 50% 50

  Beleefdheidsvorm

  In het Nederlands gebruiken we "u" als we beleefd willen zijn tegenover mensen die we niet zo goed kennen. In het Duits wordt Sie gebruikt, dezelfde sie als die van de derde persoon meervoud, maar dan met een hoofdletter:

  persoon	trinken
  du	trinkst
  ihr	trinkt
  sie/Sie	trinken

  Hoe weet je wat sie/Sie betekent? Sie als vertaling van "u" wordt altijd met een hoofdletter geschreven .

  • Wo sind sie? (Waar zijn ze?)
  • Wo sind Sie? (Waar bent u?)

  Als Sie aan het begin van een zin staat kan je zonder context niet weten of het "zij" of "u" is:

  • Sie sind da! (Ze zijn er! OF U bent er!)

  Wanneer je de beleefdheidsvorm gebruikt, combineer je die vaak met de familienaam van de persoon tegen wie je spreekt, en Herr/Frau:

  • Guten Tag, Herr Müller! (Goedendag, Mr. Müller!)
  • Willkommen, Frau Schmidt! (Welkom, Mevr. Schmidt!)

  Achtervoegsels: -ung

  Zoals al eerder vermeld werd, kan je vaak het geslacht van een woord afleiden aan de hand van de eindletters:

  • -chen (das)
  • -er (vaak der)
  • -e (vaak die)

  Een veelvoorkomende manier om van een werkwoord een zelfstandig naamwoord te maken, is -ung. (vaak -ing in het Nederlands) Deze woorden zijn allemaal vrouwelijk:

  • die Wohnung, die Reservierung, die Rechnung

  Verleden tijd

  Net als in het Nederlands kan je werkwoorden in de tegenwoordige tijd gebruiken om over het heden en de toekomst te praten:

  • Ich esse! (Ik eet!/Ik ben aan het eten!)
  • Ich gehe morgen ins Theater. (Ik ga morgen naar het theater)

  De verleden tijd ziet er, ook net als in het Nederlands, anders uit. Hier leer je hoe je "Ik was" zegt:

  • Ich war gestern im Theater. (Ik was gisteren in het theater.)

  De uitgangen zijn zoals die van de modale werkwoorden (müssen, können, …), maar de stam verandert nooit. Vergelijk hieronder de verleden tijd van sein, en de tegenwoordige tijd van können:

  persoon	sein (zijn)	können (kunnen)
  ich	war	kann
  du	warst	kannst
  er/sie/es	war	kann
  wir	waren	können
  ihr	wart	könnt
  sie/Sie	waren	können

  Ik ben naar Ierland geweest!

  Veel mensen die Duits leren hebben moeite om te vertellen waar ze naartoe zijn geweest:

  • Ik ben naar Ierland geweest.

  In het Duits is het veel simpeler: gebruik gewoon ich war:

  • Ich war in Irland.
• ••• 50 Klaslokaal121 100

  -ieren

  Veel werkwoorden eindigen op -ieren. Deze werkwoorden eindigen in het Nederlands vaak op -eren:

  • notieren (noteren)
  • markieren (markeren)
  • telefonieren (telefoneren)

  Deze groep werkwoorden zijn volledig regelmatig: alle werkwoorden in deze groep vervoegen zich op dezelfde manier. Het is belangrijk op te merken dat, ongeacht de lengte van het werkwoord, de nadruk altijd op -ie- ligt:

  • Mein Bruder telefoniert. (Mijn broer telefoneert.)
  • Wir studieren hier. (We studeren hier.)

  Russischlehrer

  In het Nederlands zegt men leraar Russisch. Deze volgorde kan je in het Duits niet gebruiken. Je moet de woorden omdraaien: Russischlehrer

  Mein Russischlehrer ist Deutscher. (Mijn leraar Russisch is Duitser.)

  Meine Russischlehrerin ist Deutsche. (Mijn lerares Russisch is Duitse.)

  Als je het over een leraar hebt die uit Rusland komt zegt men russischer Lehrer.

• ••• 50 Ontbijt122 100

  Voltooide tijd

  Net als in het Nederlands kan je de tegenwoordige tijd niet gebruiken om over het verleden te praten.

  • Ich habe Suppe gekocht. (Ik heb soep gekookt.)

  De vorming van het voltooid deelwoord is bijna hetzelfde als in het Nederlands: plak ge- vooraan, en (altijd) -t achter de stam. (En nooit een -d.)

  machen	kochen
  gemacht	gekocht

  Meestal wordt "haben" (hebben) als hulpwerkwoord gebruikt.

  • Ich habe nichts gemacht! (Ik heb niets gedaan!)

  Onthoud dat je, bij een werkwoord in de voltooide tijd, het voltooid deelwoord altijd achteraan moet plaatsen:

  1	2	…	eind
  Ich	habe	gestern Suppe	gekocht.
  Gestern	habe	ich Suppe	gekocht.

  (Dus vermijd bijvoorbeeld: "Ich habe Suppe gekocht gestern.")

• ••• 50 Vrienden131 100

  De derde naamval

  Het Duits telt vier naamvallen. In de vorige lessen heb je de nominatief en de accusatief leren kennen.

  De nominatief wordt gebruikt voor het onderwerp van een zin.

  De accusatief wordt gebruikt voor het lijdend voorwerp van een zin. Ook op sommige voorzetsels volgt er een woord in de accusatief.

  De derde belangrijke naamval is de datief.

  Voornaamwoorden in de datief

  Hieronder zie je de eerste drie persoonlijke voornaamwoorden in de datief die je zal tegenkomen, samen met de vormen in de nominatief en de accusatief:

  Nom.	Acc.	Dat.
  ich	mich	mir
  du	dich	dir
  sie (vr.)	sie	ihr

  Gebruik

  Net als de accusatief heeft de datief enkele functies.

  Sommige voorzetsels staan met een woord in de datief:

  • mit, zu, aus, von, bei

  • Komm mit mir! (Kom met mij!)

  • Ich gehe zu ihr. (Ik ga naar haar.)

  Een lijdend voorwerp staat normaal in de accusatief:

  • Ich sehe dich. (Ik zie jou.)

  Op sommige werkwoorden volgt er altijd een datief:

  • Ich helfe dir. (Ik help jou.)
  • Ich danke dir. (Ik bedank jou.)

  Sommige werkwoorden kunnen dus tegelijk een lijdend voorwerp in de accusatief en een meewerkend voorwerp in de datief krijgen (in de vertaling kan je vak "aan" gebruiken). Het meewerkend voorwerp is het antwoord op de vraag "aan wie? voor wie?".

  • Ich habe einen Hund. (Ik heb een hond.)
  • Ich gebe dir einen Hund. (Ik geef je een hond./Ik geef een hond aan jou.)

  ---

  Komm!

  Net als in het Nederlands wordt het onderwerp niet uitgedrukt bij een gebiedende wijs (bevelzin). Later zal je deze vorm meer in detail leren. Onthoud nu gewoon dat als je "Kom!" wil zeggen, het in het Duits Komm! is (en niet bijvoorbeeld kommst).

• ••• 50 Winkel132 100

  Datief

  De datief is in sommige opzichten de "makkelijkste naamval".

  Lidwoorden (en soortgelijke woorden) krijgen de volgende uitgangen:

  geslacht	uitgang
  vrouwelijk	-r
  niet vrouwelijk	-m
  meervoud	-n

  Persoonlijke voornaamwoorden in de datief

  Je zal de uitgangen van de lidwoorden ook herkennen in enkele persoonlijke voornaamwoorden:

  Nom.	Acc.	Dat.
  ich	mich	mir
  du	dich	dir
  er/es	ihn/es	ihm
  sie (vr.)	sie	ihr
  wir	uns	uns
  ihr	euch	euch
  sie/Sie	sie/Sie	ihnen

  Zoals je ziet, gelden hier dezelfde regels: vrouwelijk (sie) wordt ihr, er/es wordt ihm, en sie (meervoud) wordt ihnen.

  Voor wir en ihr (wij/jullie) zijn de vormen in de datief dezelfde vormen als in de accusatief.

  Bijvoeglijke naamwoorden in de datief

  Over het algemeen eindigen bijvoeglijke naamwoorden in de datief altijd op -en, ongeacht het geslacht en getal.

  geslacht		bijvoeglijk naamwoord		Nederlands
  vr.	mit meiner	alten	Katze	met mijn oude kat
  m./onz.	mit meinem	alten	Hund	met mijn oude hond
  mv.	mit meinen	alten	Freunden	met mijn oude vrienden

  Datief meervoud

  Er is nog iets: bij de datief meervoud, krijgen niet alleen het lidwoord en een bijvoeglijk naamwoord de uitgang -n; zelfs het zelfstandig naamwoord zelf krijgt een extra -n (als er nog geen stond):

  • der Freund, die Freunde (de vriend, de vrienden)
  • mit meinen guten Freunden (met mijn goede vrienden)

  Deze regel geldt niet voor woorden die op -s eindigen.

  Samengetrokken voorzetsels

  Nu kan je begrijpen waarom je bij sommige woorden zur gebruikt, maar bij andere zum. Dit zijn samentrekkingen van "zu + der" en "zu + dem". Vrouwelijke woorden gebruiken zur, andere zum.

  • Ich fahre zum Zoo. (Ik rijd naar de zoo.) > "der Zoo" (m.)
  • Ich fahre zur Oper. (Ik rijd naar de opera.) > "die Oper" (vr.)

  Duits heeft nog enkele samentrekkingen die hierop lijken. Tot nu toe heb je deze geleerd:

  • im (in dem)
  • ins (in das)
• ••• 50 Talen141 100
• ••• 50 Vakantie142 100

  Voltooid deelwoord zonder ge-

  Werkwoorden die op -ieren eindigen, krijgen geen ge- als voltooid deelwoord:

  • markieren > er hat markiert
  • telefonieren > er hat telefoniert

  Ook werkwoorden die beginnen met de volgende voorvoegsels krijgen geen ge-:

  • be-, er-, ver-, zer-, ent-

  Net als in het Nederlands veranderen voltooide deelwoorden niet afhankelijk van de persoon:

  • Ich habe verkauft. Er hat verkauft. Wir haben verkauft.

  Wie?

  Het Duitse woord voor "Wie?", "Wer?, heeft drie vormen in het Duits en verandert dus afhankelijk van de naamval. Ze hebben dezelfde uitgangen als het mannelijke "der". Dezelfde vormen worden wel gebruikt ongeacht waarnaar het verwijst:

  Naamval	wie?	de/het (m.)
  Nominatief	wer	der	I
  Accusatief	wen	den	II
  Datief	wem	dem	III

  Een geheugensteuntje: het aantal poten van de laatste letter van elk woord komt mooi overeen met I, II, III :)

  Die Niederlande

  In het Duits wordt "die Niederlande" alleen in het meervoud gebruikt en je kan het lidwoord niet weglaten.

  Men zegt dus "Die Niederlande sind ein schönes Land" (Nederland is een mooi land) en niet "Die Niederlande ist ein schönes Land" of "Niederlande ist ein schönes Land".

  Noorden, zuiden…

  Gebruik Norden, Süden, Osten, Westen wanneer je praat over een plaats in een andere plaats (in het...):

  • Hamburg ist im Norden von Deutschland. (Hamburg is in het noorden van Germany.)

  Gebruik nördlich, südlich, östlich, westlich wanneer je praat over een plaats die buiten de plaats is waarmee je de locatie vergelijkt (ten ... van):

  • Dänemark ist nördlich von Deutschland. (Denemarken is ten noorden van Duitsland.)

  in der Schweiz

  De meeste plaatsnamen krijgen geen lidwoord:

  • Ich bin in Köln. Italien ist schön.

  Wanneer je over een richting praat, gebruik je bij plaatsnamen nach:

  • Ich fahre nach Köln. (Ik ga naar Keulen.)

  Een paar plaatsnamen hebben wel altijd een lidwoord:

  • die Türkei, die Schweiz (vrouwelijk)
  • der Iran, der Irak (mannelijk)
  • die USA, die Philippinen, die Niederlande (meervoud)

  Bij deze landen kan je nach niet gebruiken. Gebruik in de plaats in + accusatief:

  • Ich fahre in die USA. Ich fliege in den Iran.

  Als je praat over de plaats waar iemand of iets zich bevindt, gebruik je de datief:

  • Ich bin in der Schweiz. Ich bin in den USA.

  Je zal meer over het verschil tussen de datief en de accusatief leren in de latere skill "Meubels".

• ••• 50 Vrije Tijd152 100

  Datief meervoud: altijd "-n"!

  Wist je nog dat lidwoorden, persoonlijke voornaamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen in de datief meervoud?

  • mit den alten Autos (met de oude auto's)

  Onthoud ook dat woorden die in het meervoud niet op -n eindigen, ook een extra -n krijgen:

  • der Freund, die Freunde (de vriend, de vrienden)
  • mit meinen alten Freunden (met mijn oude vrienden)

  Zoals je aan "met den Autos" kan zien, geldt deze regel niet voor meervoudsvormen die op -s eindigen.

• ••• 50 School 1161 100

  Bijvoeglijke naamwoorden: Meervoud + lidwoord

  Hier zijn de uitgangen van de bijvoeglijke naamwoorden in de nominatief die je al geleerd hebt:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  vr.	die	alte	Frau
  vr.	eine	alte	Frau
  m.	der	alte	Mann
  onz.	das	kleine	Kind
  mv.	—	alte	Männer

  • Die alte Frau und der alte Mann tanzen.

  In de accusatief veranderen enkel de mannelijke woorden:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  m.	den	alten	Mann
  m.	einen	alten	Mann

  • Ich sehe einen alten Mann.

  Bijvoeglijke naamwoorden in de datief zullen ook altijd (in de zinnen die je nu zal krijgen) eindigen op -en:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  vr.	der	alten	Frau
  vr.	einer	alten	Frau
  m./onz.	dem	kleinen	Mann/Kind
  m./onz.	einem	kleinen	Mann/Kind
  mv.	den	alten	Männern
  mv.	—	alten	Männern

  In de latere skills zal je dit systeem vervolledigen.

  Hier leer je dat, wanneer je een lidwoord in het meervoud toevoegt (nominatief of accusatief), je ook een -n moet toevoegen aan het bijvoeglijk naamwoord:

  lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  —	alte	Hunde
  die	alten	Hunde
  meine	alten	Hunde
  keine	alten	Hunde
  welche	alten	Hunde?
  diese	alten	Hunde

  Behalve bijvoeglijke naamwoorden, geldt hetzelfde ook voor soortgelijke woorden (meine, keine, welche, diese, etc.).

  Voltooid deelwoord: sterke werkwoorden

  Tot nu toe heb je geleerd dat voltooide deelwoorden:

  • normaal op -t eindigen
  • normaal met ge- beginnen
  • maar werkwoorden op -ieren geen ge- krijgen

  • werkwoorden die met be-, ver-, zer- beginnen, ook geen ge- krijgen

  • kaufen, gekauft

  • verkaufen, verkauft
  • telefonieren, telefoniert

  De meeste werkwoorden werken zo. Maar net als in het Nederlands is er nog een andere groep (vaak veel voorkomende) werkwoorden waarbij het voltooid deelwoord er iets anders uitziet. Deze werkwoorden heten sterke werkwoorden.

  Hun voltooid deelwoord

  • eindigt op -en

  • kan een klankverandering (of een andere verandering) in de werkwoordsstam krijgen.

  • fahren > gefahren, schlafen > geschlafen

  • schwimmen > geschwommen, fliegen > geflogen

  Anders gedragen ze zich net als de andere werkwoorden: als de eerste lettergreep benadrukt is, valt de ge- weg:

  • vergessen > vergessen (vergeten)
• ••• 50 Meubels162 100

  Locatie

  Zinnen zoals de volgende heb je al gezien:

  • Ich gehe ins Kino. (Ik ga naar de cinema.)
  • Ich bin im Kino. (Ik ben in de cinema.)

  Bij een aantal voorzetsels kan er dus zowel een accusatief als een datief staan. De accusatief duidt een verandering van plaats aan, en de datief duidt aan dat de locatie hetzelfde blijft. Deze voorzetsels zijn wisselvoorzetsels:

  • in, auf, unter, über, an, neben, vor, hinter, zwischen

  In deze skill zal je enkel zinnen krijgen waar de locatie niet verandert (dus de voorzetsels hierboven + datief). In de volgende skill zal je ook zinnen krijgen met een wisselvoorzetsel met een accusatief.

• ••• 50 Doe het!171 100

  Locatie en verandering van locatie

  In de vorige skill heb je gezien dat wanneer je over een blijvende locatie praat, het voorzetsel in het algemeen met de datief staat:

  • Ich bin im Kino. Die Katze ist unter dem Tisch.

  Het Duits heeft "wisselvoorzetsels":

  • in, auf, unter, über, an, neben, vor, hinter, zwischen

  Deze krijgen altijd een datief als ze een plaats aanduiden. Wanneer ze een verandering van plaats aanduiden, krijgen ze een accusatief!

  • Ich gehe ins Kino. (Ik ga naar de bioscoop.)
  • Die Katze läuft unter den Tisch. (De kat loopt onder de tafel.)

  Dit is een van de moeilijkere aspecten van Duits, maar oefening baart kunst. :)

  Sommige voorzetsels staan altijd met een datief:

  • von, zu, aus

  En sommige voorzetsels staan altijd met een accusatief:

  • durch, gegen, um

  Leer best eerst de voorzetsels die altijd met dezelfde naamval staan. Voor de overige (wissel)voorzetsels moet je dan gewoon denken: "plaatsverandering of niet?".

  Liegen, legen

  Hieronder zie je enkele werkwoordsparen, waarvan telkens een werkwoord een locatie beschrijft, en het andere werkwoord een plaatsverandering (plaatsing) aanduidt:

  locatie	plaatsverandering
  liegen	legen
  sitzen	setzen
  stehen	stellen
  hängen	hängen

  • Das Buch liegt auf dem Tisch. (Het boek ligt op de tafel.)
  • Ich lege das Buch auf den Tisch. (Ik leg het boek op de tafel.)

  Het werkwoord in de eerste kolom staat met een datief wanneer er wisselvoorzetsels ("in, auf…") gebruikt worden. Die in de tweede kolom staan dan met een accusatief.

  De laatste twee werkwoorden in de tabel zien er hetzelfde uit, maar de voltooide deelwoorden zijn anders:

  locatie	plaatsverandering
  gelegen	gelegt
  gesessen	gesetzt
  gestanden	gestellt
  gehangen	gehängt

  De werkwoorden die een locatie aanduiden zijn allemaal sterke werkwoorden, en alle werkwoorden waarbij er een plaatsing plaatsvindt zijn zwakke (regelmatige) werkwoorden.

  Uitgangen van bijvoeglijke naamwoorden

  Weet je nog dat de uitgang voor bijvoeglijke naamwoorden na "das, der, die & eine" -e is?

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  vr.	die	alte	Frau
  vr.	eine	alte	Frau
  m.	der	alte	Mann
  onz.	das	kleine	Kind
  mv.	—	alte	Männer

  In deze skill leer je de volgende nieuwe uitgang:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  onz.	das	kleine	Kind
  onz.	ein	kleines	Kind

  De logica is hier dat ofwel het lidwoord, ofwel het bijvoeglijk naamwoord (maar nooit alle twee!) een -s krijgt.

  De uitgangen in de nominatief en de accusatief hetzelfde voor het onzijdig, vrouwelijk en meervoud.

  Gebiedende wijs

  Vergelijk het verschil tussen een stelling en een bevel in het Nederlands:

  • Jij spreekt Duits.
  • Spreek Duits!

  Duits heeft drie verschillende bevelvormen:

  • een vorm die je gebruikt als je tegen één persoon praat (du - jij)
  • een vorm die je gebruikt als je tegen meer dan één persoon praat (ihr - jullie)
  • een beleefdheidsvorm (Sie - u)

  De laatste twee zijn makkelijk te vormen:

  Stelling	Bevel
  Ihr kommt in den Garten.	Kommt in den Garten!
  Sie kommen in den Garten.	Kommen Sie in den Garten!

  Bij ihr moet je gewoon de ihr laten vallen. Bij de beleefdheidsvorm plaats je de Sie na het werkwoord.

  Voor de du-vorm is dit de algemene regel:

  Stelling	Bevel
  Du kommst in den Garten.	Komm in den Garten!

  De du en de uitgang -st vallen weg.

  Er zijn wel enkele dingen waar je op moet letten:

  • voor onregelmatige werkwoorden, neem je de stam van de du-vorm
  • maar laat je de umlaut vallen (indien aanwezig)
  • als de stam op -t/-d eindigt, wordt er een -e- toegevoegd

  Stelling	Bevel	Uitleg
  Du trinkst.	Trink!	Regelmatig
  Du isst.	Iss!	De infinitief is essen
  Du fährst.	Fahr!	Zonder umlaut
  Du arbeitest	Arbeite!	Extra e na -t/-d

• ••• 50 Feest172 100

  Nog een adjectiefuitgang!

  Zoals je al geleerd hebt, is de uitgang voor bijvoeglijke naamwoorden na "das, der, die & eine" -e:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  vr.	die	alte	Frau
  vr.	eine	alte	Frau
  m.	der	alte	Mann
  onz.	das	kleine	Kind
  mv.	—	alte	Männer

  In de vorige skill heb je ook geleerd dat bij onzijdige woorden ofwel het lidwoord ofwel het bijvoeglijk naamwoord (maar nooit allebei!) een -s als uitgang krijgen:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  onz.	das	kleine	Kind
  onz.	ein	kleines	Kind

  Voor mannelijke woorden in de nominatief geldt dezelfde regel: ofwel het lidwoord, ofwel het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -r

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  m.	der	alte	Mann
  m.	ein	alter	Mann

  De nominatief en de accusatief zijn hetzelfde voor de onzijdige en vrouwelijke vormen, en de vormen in het meervoud.

  Bij de mannelijke accusatief krijgen zowel de lidwoorden als de bijvoeglijke naamwoorden de uitgang -en:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  m.	den	alten	Mann
  m.	einen	alten	Mann

  Nu ken je alle vormen in de nominatief en de accusatief, en ook de meeste vormen in de datief (die over het algemeen op -en eindigen)!

  ---

  Rangtelwoorden

  Rangtelwoorden zijn bijvoeglijke naamwoorden en krijgen dezelfde uitgangen:

  • Ich wohne im fünften Stock. (Ik woon op de vijfde verdieping.)
  • Der fünfte Juni ist ein Montag. (Vijf juni is een maandag.)

  De algemene regel is dat van één tot negentien je een -t- toevoegt tussen het getal en de uitgang:

  2.	zweite
  4.	vierte
  8.	achte
  10.	zehnte
  12.	zwölfte
  19.	neunzehnte

  Vanaf twintig voeg je een -st- toe:

  20.	zwanzigste
  42.	zweiundvierzigste
  100.	hundertste
  1000.	tausendste

  Er zijn drie onregelmatige vormen:

  1.	erste
  3.	dritte
  7.	siebte

  In het Duits is het ook de gewoonte om een punt na het getal te plaatsen (42. = zweiundvierzigste) om aan te tonen dat het een rangtelwoord is.

• ••• 50 Weer181 100

  Vormittag

  Let op! Voor Nederlanders is het Duitse woord Vormittag een valse vriend. Daarmee bedoelen de Duitsers de tijd tussen 9 en 12 uur 's ochtends. In Nederland zou je dus ochtend en niet voormiddag zeggen.

  Belgen kunnen gewoon voormiddag zeggen, omdat het in België net zoals in Duitsland wordt gebruikt.

  Werden

  Het Duitse hulpwerkwoord werden heeft verschillende functies.

  Wanneer er een zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord op volgt, komt het overeen met het Nederlandse "worden":

  • Ich werde müde! (Ik word moe!)
  • Er wird Vater. (Hij wordt vader.)

  De vormen van werden volgen ongeveer het patroon van de sterke werkwoorden (essen, fahren, …):

  • in de tweede en derde persoon enkelvoud verandert de klinker
  • maar de derde persoon enkelvoud heeft een onregelmatige uitgang (geen -t)

  	werden
  ich	werde
  du	wirst
  er	wird
  wir	werden
  ihr	werdet
  sie/Sie	werden

• ••• 50 Kantoor182 100

  Onregelmatige voltooide deelwoorden

  In deze skill kom je de volgende onregelmatige voltooide deelwoorden tegen:

  Infinitief	Voltooid deelwoord	NL
  werden	geworden	geworden
  sein	gewesen	geweest

• ••• 50 Kleren191 100

  Herhaling bijvoeglijke naamwoorden

  Je hebt nu alle uitgangen geleerd voor bijvoeglijke naamwoorden in de drie belangrijkste naamvallen: de nominatief, accusatief en datief.

  Zoals in eerdere skills al beschreven werd, is de uitgang na "das, der, die & eine" een -e:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  vr.	die	alte	Frau
  vr.	eine	alte	Frau
  m.	der	alte	Mann
  onz.	das	kleine	Kind
  mv.	—	alte	Männer

  Je hebt ook geleerd dat bij onzijdige woorden in de nominatief en de accusatief, ofwel het lidwoord, ofwel het bijvoeglijk naamwoord (maar nooit allebei!) een -s als uitgang heeft:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  onz.	das	kleine	Kind
  onz.	ein	kleines	Kind

  Dezelfde regel geldt voor mannelijke woorden in de nominatief. Ofwel het lidwoord, ofwel het bijvoeglijk naamwoord eindigt op -r:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  m.	der	alte	Mann
  m.	ein	alter	Mann

  De nominatief en de accusatief zijn hetzelfde voor het onzijdig, vrouwelijk, en meervoud.

  Bij de mannelijke accusatief krijgen zowel het lidwoord als het bijvoeglijk naamwoord -en als uitgang:

  geslacht	lidwoord	bijvoeglijk naamwoord	zelfstandig naamwoord
  m.	den	alten	Mann
  m.	einen	alten	Mann

  Ten slotte eindigen bijvoeglijke naamwoorden in de datief op -en, ongeacht het geslacht.

• ••• 50 Mensen192 100

  N-verbuiging

  De meeste zelfstandige naamwoorden hebben twee vormen, enkelvoud en meervoud:

  • der Hund, die Hunde
  • die Katze, die Katzen

  In de datief meervoud krijgen alle zelfstandige naamwoorden die nog niet op een -n eindigen een extra -n:

  • die Hunde, mit den Hunden
  • maar: die Katzen, mit den Katzen
  • meervouden op "-s" zijn uitzonderingen: die Autos, mit den Autos

  In deze skill leer je een speciale groep mannelijke woorden kennen. Deze woorden zullen altijd op de uitgang -en eindigen, behalve in de nominatief enkelvoud (de woordenboekvorm):

  • Der Junge ist nett. Ich kenne einen Jungen.

  In deze groep zitten:

  • bijna alle mannelijke zelfstandige naamwoorden die op een -e eindigen (Junge, Name, Kollege, Türke, …)
  • mannelijke zelfstandige naamwoorden die eindigen op -ist, -ent, en enkele andere uitgangen
  • een kleine groep andere mannelijke zelfstandige naamwoorden.

  Hieronder heb je als voorbeeld de tabel voor der Junge (de jongen):

  Naamval	Enkelvoud	Meervoud
  Nominatief	der Junge	die Jungen
  Accusatief	den Jungen	die Jungen
  Datief	dem Jungen	den Jungen

  ---

  Zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord

  Er is een laatste groep onregelmatige zelfstandige naamwoorden. Dit zijn eigenlijk bijvoeglijke naamwoorden die zelfstandige naamwoorden geworden zijn, maar wel nog verbogen worden als bijvoeglijke naamwoorden. Als je de uitgangen voor bijvoeglijke naamwoorden kent, zijn deze woorden makkelijk te gebruiken:

  Bijvoeglijk naamwoord	Zelfstandig naamwoord
  ein deutscher Mann	ein Deutscher
  der deutsche Mann	der Deutsche
  eine deutsche Frau	eine Deutsche
  mit einer deutschen Frau	mit einer Deutschen

  In de skill Kleren vind je een overzicht van deze uitgangen.

  In deze skill leer je de volgende zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden:

  Bijvoeglijk naamwoord	Zelfstandig naamwoord
  deutsch (Duits)	Deutscher (Duitser)
  erwachsen (volwassen)	Erwachsener (volwassene)
  verwandt (verwant)	Verwandter (familielid)
  bekannt (bekend)	Bekannter (bekende)

• ••• 50 Universiteit201 100

  Comparatief

  De comparatief of de vergrotende trap wordt in het Nederlands gevormd door -er toe te voegen aan een bijvoeglijk naamwoord:

  • snel, sneller
  • groot, groter

  Dit is in het Duits ook zo. Let er wel op dat je nog steeds de juiste uitgangen moet toevoegen:

  • schnell, schneller
  • ein schneller Mann, ein schnellerer Hund, eine schnellere Katze (een snelle man, een snellere hond, een snellere kat)

  Korte bijvoeglijke naamwoorden krijgen meestal een umlaut en dus een klankverandering:

  • alt, älter
  • groß, größer
• ••• 50 Markt202 100

  Jeder

  Het Duitse jeder betekent ieder/elk. Het heeft dezelfde uitgangen als "der, die, das":

  naamval, geslacht	de/het	elk/ieder
  nom. m.	der	jeder
  nom/acc. onz.	das	jedes
  nom./acc. vr.	die	jede
  acc. m.	den	jeden
  dat. m./onz.	dem	jedem
  dat. vr.	der	jeder

  Tijdsaanduidingen staan in het Duits in de accusatief:

  • Ich gehe jeden Tag schwimmen.
• ••• 50 Huisdieren211 100

  Fressen vs. essen

  Het normale woord voor eten is essen, maar voor dieren wordt fressen gebruikt.

  • Die Frau isst. Die Katze frisst.

  De vervoeging van beide werkwoorden is hetzelfde:

  persoon	essen	fressen
  ich	esse	fresse
  du	isst	frisst
  er/sie/es	isst	frisst
  wir	essen	fressen
  ihr	esst	fresst
  sie/Sie	essen	fressen
  volt. dlw.	gegessen	gefressen

  Natuurlijk vs. grammaticaal geslacht

  Voor dieren is er meestal een algemeen woord met een bepaald grammaticaal geslacht. "Katze" is vrouwelijk, maar dat betekent niet per se dat de "Katze" waat je het over hebt vrouwelijk is!

  • die: Katze, Spinne, Schildkröte, Schlange, Kuh, Maus
  • der: Hamster, Hund, Vogel
  • das: Insekt, Huhn, Tier, Schaf, Schwein, Pferd, Kaninchen

  Er zijn ook speciek mannelijke/vrouwelijke woorden voor een paar van deze dieren, maar deze woorden zullen nu nog niet in de cursus voorkomen.

  Danken

  Net als helfen (helpen) maakt danken deel uit van een kleine groep werkwoorden die altijd met een datief staan:

  • Ich helfe dem Mann.
  • Ich danke dem Mann.

  Je kan het zien als "hulp/dank geben aan" iemand, als dat helpt.

  Angst haben

  In het Duits gebruik je Angst haben als je wil zeggen dat iemand bang is:

  • Ich habe Angst vor Hunden. (Ik ben bang voor honden.)

  Vaak is het nodig om het voorzetsel bij het werkwoord te leren. Vor staat met de datief na Angst haben.

• ••• 50 Koken212 100

  Töpfe und Pfannen

  Een kookpan noemt men in het Duits der Topf (Plural: die Töpfe) of der Kochtopf (Plural: die Kochtöpfe).

  Een koekenpan noemt men die Pfanne (Plural: die Pfannen) of die Bratpfanne (Plural: die Bratpfannen).

  Een braadpan noemt men in het Duits der Bräter of der Schmortopf.

• ••• 50 Dierentuin221 100

  Berliner

  Berliner en Kölner zijn onveranderlijke bijvoeglijke naamwoorden, ze behouden dus altijd dezelfde vorm. Onveranderlijke bijvoeglijke naamwoorden verwijzen meestal naar steden en eindigen op -er. Ze worden ook, in tegenstelling tot normale bijvoeglijke naamwoorden, met een hoofdletter geschreven.

  Duits	Nederlands
  der Kölner Zoo	de Keulse dierentuin
  die Berliner Mauer	de Berlijnse Muur
  der Wiener Walzer	de Weense wals

  	onveranderlijk	normaal
  Das ist	der Kölner Zoo	der schöne Zoo
  Ich besuche	den Kölner Zoo	den schönen Zoo
  Ich bin	im Kölner Zoo	im schönen Zoo

• ••• 50 Park222 100
• ••• 50 Café231 100
• ••• 50 Bos232 100
• ••• 50 Ziek242 100
• ••• 50 Formulier243 100
• ••• 50 Wonen251 100

  Hoog, hoger!

  Hoch is een van de weinige onregelmatige adjectiven in het Duits:

  • Das Haus ist hoch.
  • Mein Haus ist höher.
  • Sein Haus ist am höchsten.

  Hoch verandert ook wanneer het een uitgang krijgt:

  • Diese Stadt hat hohe Häuser.
• ••• 50 Werk252 100
• ••• 50 Op Reis261 100
• ••• 50 Leren262 100
• ••• 50 Gezondheid271 100

  Lebensmittel

  Das Lebensmittel (wordt normaal enkel in het meervoud gebruikt) verwijst naar alles wat gegeten of gedronken kan worden.

  Pommes frites

  Het Frans voor "frieten" is "pommes frites". Het Duits heeft dit overgenomen, en daar wordt het uitgesproken op de Franse manier (dus de -es wordt niet uitgesproken). In het dagelijks leven zal je eerder een kortere vorm gebruiken; ofwel "Pommes" ofwel "Fritten", deze woorden worden op de Duitse manier uitgesproken

  Scheibe

  Die Scheibe (plakje, schijf) wordt meestalf gebruikt voor brood, kaas en worst, maar ook voor ruiten. Gebruik in andere gevallen das Stück (stuk):

  • eine Scheibe Käse (een plakje kaas)
  • ein Stück Fleisch (een stuk vlees)

  Wederkerende werkwoorden

  Veel Europese talen hebben de zogenaamde "reflexieve" of "wederkerende" werkwoorden. Denk aan "Hij wast zich, scheert zich en kamt zich". Dergelijke werkwoorden komen ook in het Duits voor:

  • Er wäscht sich, rasiert sich und kämmt sich.

  Hieronder zie je de wederkerige voornaamwoorden:

  Nom.	Acc.	Acc. reflexief
  ich	mich	mich
  du	dich	dich
  er	ihn	sich
  es	es	sich
  sie	sie	sich
  wir	uns	uns
  ihr	euch	euch
  sie/Sie	sie/Sie	sich

  Ze zijn dus exact hetzelfde als de accusatief van de persoonlijke voornaamwoorden, maar er is een belangrijk verschil: Er, sie, es, sie & Sie gebruiken sich.

  • Er wäscht sich. (Hij wast zich.)
  • Er wäscht ihn. (He wast hem.)

  De wederkerende werkwoorden die je in deze skill leert zijn:

  • sich kümmern um (zorgen voor)
  • sich freuen auf (uitkijken naar)

  Denn

  "Want" is in het Duits denn:

  • Ich möchte schlafen, denn ich bin müde. (Ik wil graag slapen, want ik ben moe.)

  Het werkwoord volgt, net als in het Nederlands met "want", meteen na het onderwerp na denn.

  Krankheit, Gesundheit

  Een veelvoorkomende manier om woorden op te bouwen is -heit of -keit. Deze woorden zijn altijd vrouwelijk.

  • krank, die Krankheit (ziek, de ziekte)
  • gesund, die Gesundheit (gezond, de gezondheid)
• ••• 50 Toerist272 100
• ••• 50 Sport281 100

  Erlauben

  Erlauben betekent "toelaten". Daarop volgt er een datief:

  • Ich erlaube es ihm. (Letterlijk: ik laat het toe aan hem.)
• ••• 50 Vieren282 100